Platteland Plus
Dankzij een projectsubsidie/cofinanciering van Platteland Plus (middelen van Vlaanderen en provincie Oost-Vlaanderen) kan Voluit haar site in de Bolwerkstraat te Evergem volledig heraanleggen, inclusief parkgebied.
Na uitgebreid overleg met de buurt en een groot aantal stakeholders werd eind 2022 besloten om de Voluit-site (toen nog Den Dries) helemaal te herdenken. De organisatie wil niet langer een eiland in de gemeente zijn, maar volop inzetten op echt inclusief wonen.
Het doel van dit project is om een inclusieve, leefbare, veilige en groene woonomgeving te creëren voor mensen met en zonder beperking, de integratie tussen cliënten van Voluit en de buurt(bewoners) – al dan niet met een verstandelijke beperking – te bevorderen en de natuurkwaliteit van de omgeving te verbeteren, met het oog op een harmonische vorm van samenleven en elkaar ontmoeten. Het project is gebaseerd op toekomstgericht, circulair en klimaatbestendig bouwen.
De site van 17.000m² wordt voor 25% bebouwd, om op die manier meer dan een hectare parkgebied te realiseren waar groenbeleving en ontmoeting centraal staan, dat tevens ter beschikking staat van de ruime omgeving. De tuinen van de nieuwe woonentiteiten sluiten naadloos aan op het parkgebied en nodigen samen met de trage weg die door het parkgebied loopt uit om op een veilige manier met de fiets of te voet het dorpscentrum te bereiken. Alle omwonenden met een tuin krijgen tevens de mogelijkheid om naadloos aan te sluiten op het park.
Daarnaast is er ook de ambitie om een moestuinproject te realiseren waar ontmoeting een bindende factor is en waar milieuzorg en ecologie centraal staan.
Dit project maakt deel uit van een groter gegeven, namelijk het masterplan van Voluit.
In de huidige setting (2023) wonen 60 personen met een verstandelijke beperking in meerdere huizen samen op een campus, die ondanks de ligging in een verkaveling toch nog steeds een eiland in de buurt en in het dorp vormt. Daarbij komt dat de huidige gebouwen en infrastructuur na ruim 30 jaar niet langer voldoen aan de hedendaagse bouwfysische en functionele eisen. Het inzicht groeide dat Voluit niet de buurt tot bij de bewoners moet brengen, maar dat net de omgekeerde beweging nodig is. Zo ontstond het idee van een inclusief woonproject, waar mensen met en zonder beperking samenleven.
Deze vaststellingen deden Voluit beslissen om een masterplan uit te werken en te realiseren, waarbij een performant gebouwenbestand dat aan toekomstige noden kan beantwoorden de basis wordt voor een meer gediversifieerd en flexibel aanbod, op maat van de huidige en toekomstige bewoners. Essentieel hierbij is het verkleinen van de ‘basismodule’ van leefgroepen van 12 personen naar leefgroepen van 5 personen en het diversifiëren van het woonaanbod, met inbegrip van de integratie van slimme technologie. In de woongebouwen worden telkens 4 leefgroepen van 5 personen geclusterd, wat resulteert in 20 bewoners per gebouw.
De twee woongebouwen samen nemen slechts één derde van de site in en de nog niet ingenomen gedeelten van het perceel bieden mogelijkheden voor verdere ontwikkelingen, onder andere voor 12 plaatsen voor geïntegreerd wonen in de directe omgeving en voor een dienstengebouw.
Hieronder kan je op de tijdlijn de werkzaamheden volgen.
Op 31 mei werden de buurtbewoners en de netwerken van de cliënten van Voluit uitgenodigd om de vorderingen van de werken en de reeds gerealiseerde elementen te komen bekijken. Gezien de weersomstandigheden van de voorbije maanden was dat geen ideaal moment, maar de aanwezigen kregen toch al een idee van hoe het er uiteindelijk uit zal zien.
Er werd gestart met het aanplanten van hagen, waarbij gekozen werd voor streekeigen haagplanten in combinatie met Zeeuwse hagen en Liguster. Door de slimme aanleg en inplanting van landschapselementen streven we ernaar om door middel van 'nudging' mensen als vanzelf te laten bijdragen aan meer ontmoeten en groen beleven.
De bocage-aanleg combineert het functionele, het visuele en een opwaardering van de biodiversiteit: de gemengde hagen bieden beschutting aan vlinders en insecten, bieden nestplaats voor vogels en zijn ecologische verbindingstracés.
Langs de zijde van de parking en de tuinenrij wordt een ferme, losse gemengde haag voorzien. Alle buren krijgen de mogelijkheid om vanuit hun tuin een achterpoortje naar de site te maken, waarbij de losse haag zal toelaten om à la carte doorsteken te voorzien.
De aanplanting van onder meer veldesdoorn, border- en oeverplanten werd opgestart. Waardevolle elementen worden behouden (een aantal mooie hoogstammen, een karaktervolle knotwilgenrij en een goed functionerende afwateringsgracht) en worden aangevuld met nieuwe elementen die de biodiversiteit zullen versterken (ontharing, gemengde hagen, oeverbeplanting, bloemenweide, plantenborders, ...). Het eindresultaat wordt een meer klimaatrobuuste woonomgeving.
Dit gebouw kijkt met open vizier naar de omgeving en de voorgestelde omgevingsaanleg zet dit consequent verder: naar de trage weg komt er geen afsluiting en gevarieerde plantenborders vooraan het gebouw willen geen afstand scheppen, maar zijn net de plekken waar de bewoners kunnen tuinieren of een bescheiden groenten-/kruidentuin kunnen onderhouden. Ergotherapie, groenaanleg, voedselvoorziening en sociaal contact komen er samen.
Op 20 december kregen we op de werf bezoek van gedeputeerden Leentje Grillaert en Kurt Moens, die na een rondleiding samen met ons de verdere plannen bekeken.
Aan Venhoute Blok B werden de eerste tuinpoorten geïnstalleerd. Dit gebouw biedt een eerder prikkelarme omgeving: het eerder in zichzelf gekeerd gebouw ligt in de meest ingesloten hoek van het terrein. Binnen de contour van de tuin zijn er verschillende kleine deeltuinen opgenomen en de afsluitpoortjes worden visueel verwerkt in de haagstructuur: ze zijn er effectief maar blijven uit het zicht, waardoor het globale beeld dat van een grote villa in een omhaagde tuin blijft.
Aan de zijde van de gracht combineert de oeverbeplanting een veiligheidsbuffer voor de bewoners, met kansen voor biodiversiteit, zoals een paaiplaats voor vissen, een schuilplek voor vogels en kikkers, een foerageerplaats voor insecten, ...
In juni werden de eerste schommels geplaatst.
Dit voorlopig pad wordt op termijn een trage weg, die over het terrein en tussen de nieuwe woonentiteiten slingert, met de bedoeling twee bestaande straten/wijken te verbinden.
Rondom gebouw B werd gestart met de aanleg van de tuinen, onder meer met ploeg- en freeswerken.
De eerste afsluiting werd geplaatst. Deze afsluitingen worden gecombineerd met een bocage-aanleg van strakke en losse hagen. Deze combinatie wordt ingezet om een gelaagde begrenzing vorm te geven en regelt de noodzakelijke fysieke en visuele begrenzingen.
De eerste gazonvelden werden aangelegd, geplaatst en ingezaaid.
Houtsnippers werden geplaatst.
Vooraleer de grote werken aan te vatten dienden er eerst voorbereidende werken uitgevoerd te worden, onder meer grondwerken zoals het uitwerken van taluds, grondverbeteringen en andere grondbewerkingen.
Op zondag 20 februari 2022 werden de dichte buren opnieuw uitgenodigd, ditmaal voor een bezoek aan de 2 huidige bouwwerken. Zo kregen ze de kans om vanuit de nieuwe woongebouwen te kijken naar hun eigen woonplek/perceel.
Het voorontwerp werd op een vergadering met de buurt besproken en de uiteindelijke bouwplannen werden ook op het gemeentehuis ter beschikking gesteld.
Al van bij de aanvang van dit project werd werk gemaakt van participatie. Zo waren er onder meer 3 rondetafelgesprekken met verschillende stakeholders, waaronder ook de buurtbewoners.
